مهمترین نمادهای ایران باستان و آریایی
Visits: 291
ایران به عنوان دیرین ترین و کهن ترین تمدن بشری، ارزشمند ترین فرهنگ جهان زمانی که میخواهد خود را به دیگران و به خودی ها بشناساند از چه نماد هایی به کار میبرد و چگونه خود را جلوه میدهد ؟ این سوال پیش می آید که نماد های مهم ایران باستان و آریایی های کهن کدامند ؟ بله مهمترین و ارزشمندترین نماد ایران باستان نمادی که ایرانیان آن را گرامی می داشتند و دیگران ایرانیان را با ان می شناختند آتش بود . اتش نه تنها نماد ایران باستان است بلکه آتش مهمترین، کهن ترین و با معنی ترین نماد جامعه جهانی هند و اروپایی و یا آریایی است. آتش را امروز با دین زرتشتی میشناسند اما دلیل این که اتش در خود دین زرتشتی جایگاه مهمی دارد احتمالا این بوده که نخواسته اند دین نو زرتشتی آداب و ارزش های آریایی جامعه را بکلی کنار بزند. دین زرتشتی ضمن کنار گذاشتن بسیاری از سنت های زشت زمان خود برخی از ارزش ها را نگه داشته است مانند آتش . اهمیت آتش از این روی است که آتش نماد نور و روشنایی ، آگاهی و دانایی است. خرد مهمترین رکن ایران باستان است و اولین نتیجه خرد گرایش به یکتا پرستی است. آفریننده یکتا نماینده آگاهی و دانایی است . پس در ایران باستان نور گرامی میدانستند زیرا اعتقاد بر این باکور بود که جهان مینوی جهانی که فروهر انسانها در آنجا بوده اند سراسر خرد نور و آگاهی و دانایی بوده است . این است که آتشدان در پشت سکه های ساسانی و سراسر معابد اریایی از هند تا ایسلند دیده میشود. در زمان ما اندیشمندانی مانند بنیانگذاران جایزه چراغ نیز نام جایزه علمی چراغ را که در شب یلدا برندگانش معرفی می شود چراغ گذاشتند چون باور به مبارزه با جهل و خرافه دارند.
خورشید دیگر نماد ایران باستان است . خورشید به همان دلیلی که آتش سمبل ایران باستان است در ایران گرامی داشته میشد . خورشید نماد نور پرفروغ که شب تیره را از میان میبرد و گرمی زندگی را به تاریکی و یاس تحمیل میکند. شیر و خورشید هم از همین جا می آید . خورشید به عنوان نماد و سمبل اشراقی و نورگرایی ایران باستان ریشه در سنت آریایی و جهان هند و اروپایی دارد. خورشید و اتش از نمادها و سمبل های مهم آریایی است. سه رنگ مقدس آریایی . سیاه/آبی/سبز، سرخ و سفید از دیگر نماد های ایران باستان است که امروز در پرچم ایران دیده میشود. جالب اینکه پیش از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران در پرچم ایران نمادهای خورشید و سه رنگ آریایی سبز،سفید و سرخ دیده میشد.
عقاب دیگر نماد مهم و کهن آریایی است. نمیدانیم عقاب کی و از کجا وارد نماد آریایی ها شد اما می دانیم ریشه عقاب به اسطوره های کهن آریایی ایران باستان باز میگردد. در شاهنامه یکی از مهمترین منابع ایران باستان به داستان بزرگ شدن زال به دست سیمرغ اشاره شدی. زالی که نیای رستم جهان پهلوان ایران باستان میشود. این داستان را مورخان یونان باستان در مورد هخامنش جد خاندان هخامنشیان آورده اند که عقابی هخامنش را در کوه های قفقاز پرورش داد . این دادستان در منابع آریایی های اروپا مانند آلمان نیز دیده میشود. عقاب نماد دولت فدرال آلمان، آمریکا شاهنشاهی هخامنشی و بسیاری از دولت های آریایی اروپا است . سر مرغ به معنی عقاب است . زبان شناسان می گویند سی به معنی عقاب و مرغ به معنی پرنده است پس سی مرغ یعنی پرنده عقاب. در دوران کهن عقاب پرچم شاهنشاهان هخامنشی بود. این جا این نکته را یادآوری کنم که هما نماد شاهنشاهی نیز است و ایرانیان باستان میتوانسته اند تفاوتی میان هما و عقاب یایل نشوند چنانکه در زبان یونانی هما را کرکس عقاب نینامند.
پس در اندیشه ایرانیان باستان عقاب و هما نماد پادشاهی و شکوه است. انار. انار نماد شب یلدا است و شب یلدا از مهمترین جشن های کهن ایرانی است. چنانکه گفتیم موسسه ماکس پلانک می گوید آریایی ها ( هند و اروپایی ها ) از جنوب کاسپین به اروپا رفته اند پس این فرضیه مجتبی شهمیری مبنی بر شبیه سازی درخت انار در اروپا تایید میکنو. درخت انار بومی جنگل های جنوب کاسپین در آریانا نماد شب یلدا و یا یول بوده است . در اروپا چون درخت انار نبوده از درخت کاج با چراغانی سرخ استفاده می شده است. پس درخت انار و سمبل ان درخت کاج نماد ایران باستان است.
اسب . اسب نماد جنگاوری ، سلحشوری و دلیری در ایران باستان است . نام بسیاری از شاهان در ایران باستان ترکیب نام اسب است. ویشتاسپ ،طهماسپ ،لهراسپ و بسیاری نام دیگر. اسب نماد طبقه اسواران و شهسواران ایران باستان بوده است. در گذشته اسب های نژاده هریک نام مختص خود را داشته اند که نام آنها تاکنون مانده است. مانند بهزاد اسب سیاوش. شبدیز نام اسب شاهنشاه خسرو پرویز. رخش نام اسب رستم.
