آریا نام آذربایجان در کتیبه های اورارتویی

Views: 55

اکنون با گسترش دانش باستان شناسی میدانیم مردم آریایی ( هند و اروپایی ) ریشه در شمال و شمال غربی سرزمین ایران ( میهن آریایی ها ) دارد. 

با توجه به پژوهش های علمی موسسه ماکس پلانک و برخی دانشمندان اروپایی منشا ایرانی اروپایی ها هر روز روشنتر میشود و باور ساسانیان مبنی بر مرکزیت آذربایجان سرزمین مقدس آریاییها به عنوان نخستین زیستگاه و سرزمین آریایی ها استوار تر میشود. 

ساسانیان همواره بر این اندیشه بودند که ایرانویج یا ایرانشهر کانون نخستین آریایی ها در آذربایجان بوده و حتی زرتشت بزرگ پیامبر الهی ایرانی در آذربایجان به دنیا آمده است . 

اکنون با آگاهی که از منابع تاریخی یونان باستان ، ترجمه متون اورارتویی و پژوهش های دانشمندان کنونی اروپا داریم این باور که آذربایجان همان آریانا ی نخستین و میهن آریایی ها بوده استوار تر میشود. 

هرودوت گفته است پارس، ماد و بلخ را پیشتر آریانا مینامیدند . 

طبق یافته دانشمند باستان شناس ارمنی جوزف بورلی در سال ۱۹۱۲ شاه اورارتویی ساردوری دوم به سرزمین آریایی ها در آذربایجان اشاره کرده است . 

اورارتو یکی از تمدن های کهن شرق آناتولی بوده است که گمانه زنی ها در مورد میراث داران آن و اینکه اورارتویی ها نیاکان کدام تمدن هستند ادامه دارد اما احتمالا اورارتو نیای تمدن ارمنی است . 

مرگز تمدن اورارتو در شهر کنونی وان در ترکیه واقع بوده است . 

در ترجمه کتیبه اورارتویی ساردوری پادشاه شناخته شده چنین آمده است: 

من به کشور مانایی رفتم ، کشور را فتح کردم، شهرها را سوزاندم، روستاها را غارت کردم و مردم را به بیاینا تبعید کردم. در همان سال، سپاهیان من به کشور اریاهینی [ آریاک یا آریاخ] رفتند و کشور را فتح کردند، شهرها را به آتش کشیدند، روستاها را غارت کردند.

این چنین توصیف  پیروزیها  مانند این بارها تکرار  می شوند:

در همان سال برای سومین بار به اریاهینی رفتم و شهرها را آتش زدم و روستاها را غارت کردم و مردم را به بیاینه تبعید کردم. در اریاهینی قلعه هایی ساختم و کشور را ضمیمه کردم. خدای خالدی من را ستایش کردم. من زندانی کردم: 6436 مرد، 15553 زن. در مجموع 21989 نفر را [از کشورشان دور کردم]، برخی را کشته و برخی دیگر را زنده گرفته ام. 1613 اسب، 115 شتر، 16529 رأس گاو، 37685 گوسفند [من گرفته ام]. 

برخی باور دارند آریا هینی در شمال و یا نزدیک آرارات بوده است اما به هر حال حضور آریایی ها و شهر نشینی آنها در آذربایجان در اسناد اورارتویی دیده میشود که هم راستا با تاریخ هرودوت پدر تاریخ نویسی است. هرودوت گفته بود که پیش تر ماد،پارس و سغد را آریانا میخواندند. میدانیم مادهای آریایی در آذربایجان، همدان، تهران کنونی و کردستان بزرگ زندگی میکردند و مرکزیت سیاسی ابتدایی مادها در همدان یا هگمتانه قرار داشت و مرکزیت مذهبی ماد سرزمین آتش های مقدس آریاییها در آذربایجان بود .  

مجتبی شهمیری تاریخ پژوه جوان ایرانی چند بند از سالنامه شاه ساردوری که در وان ترکیه پیدا شده است را ترجمه کرده و منتشر کرده که نام آریا به صورت   ERIA  در سرزمین آذربایجان کنونی در ارتباط با تمدن مانا دیده میشود. 

Van, Annals of Sarduri

1.

[“Hal-di-né uš-ta-bé]

2.

[ma-si-ni-e GIŠšú-ri-e]

3.

[ka-ru-né KURMa-na-né]

4.

[k]a-ru-né mE-[ri-a-he]

5.

KUR-ni-e te-qu-a-l[e]

In the first to fifth lines the stereotypical passage [aḤal-di-né uš-ta-bé] [ma-si-ni-e GIššú-ri-e] [ka-ru-né KURMa-na-né]

E-[ri-a-he] KUR-ni-e is attested

[k]a-ru-né

‘Haldi rushed forward, put to (or: won by)

his sword – the (country) Mana, the country of Eria’.

در این ترجمه گفته شده است شاه ساردوری به سرزمین مانا در اریا ( آریا ) لشکر کشی کرده است. این سالنامه به سالنامه ساردوری شناخته میشود. 

با وجود اشاره کتیبه های اورارتویی به مردمان آریایی نژاد در آذربایجان و تصریح هرودوت بر نام آریا بر ماد، پارس و سغد می توان اندیشه ساسانیان مبنی بر دیرینگی حضور ایرانیان و آریایی ها در آذربایجان را پذیرفت. 

ترجمه های کتیبه ها و سنگ نبشته های ارورا تویی ما را به این نتیجه می رساند که نام آذربایجان در گذشته اریا ERIA و یا به تعبیر امروزی ایران بوده است. 

آذربایجان و یکجا نشینی در ایران . آثار ۹ هزار ساله از سکونت گاه های بشری

مورخان یونانی در نوشته های خود مردم آذربایجان را آریایی خوانده اند.